De grote vier – Amazon, Google, Facebook en Apple, vullen al tijden de krantenkoppen. Geïnspireerd door hun succes scrummen we als een dolle. Dromen we over eigen startups. En kijken we hoofdschuddend naar de oude garde.
Maar een andere geluid verschijnt aan de horizon. Dit draait niet om bewondering. Hun succes wordt steeds meer als monsterlijk gezien.
Scott Galloway waarschuwde er al eerder over. Hij stelde dat de bedrijven zo invloerrijk zijn, dat ze moeten worden opgebroken.
Nu schrijft het serieuze The Economist in navolging een soortgelijk artikel. Voor de kernpunten gebruiken ze, met een digitale knipoog, het acroniem BAADD.
1. Big
Groot staat steeds meer voor ongelijk. Voor grote winsten, grote hoeveelheid data en een steeds indringendere aanwezigheid in ons dagelijks leven.
Enkele voorbeelden: Facebook en Google zorgen voor bijna 80% van het ‘doorklik-verkeer’ richting nieuwsmedia. In 2017 claimden ze zo’n 80% van elke dollar voor nieuwe online advertenties. Google doet zelfs 85% van alle zoekadvertenties ter wereld. En combineer eens de artikelen, die Amazon verkoopt, met de spullen die andere via Amazon verkopen. Dan kom je tot 40% van de online aankopen in de VS.
Ze hebben gezamenlijk al het GDP van India. En inmiddels zijn de reuzen net zo groot als Big Brother. In veel huizen hebben ze immers een grote microfoon weten te plaatsen (slim weggezet als ‘luidspreker’), de kern van het schrikbeeld uit 1984.
Overigens gaan ze gerust een stapje verder: ze plaatsen ook graag apparaten op ons lichaam (NOS: De nieuwe groeimarkt voor techgiganten: gezondheidszorg).
2. Anti-competitive
Groot staat daarmee voor monopolie. Amazon is een winkel, maar ook een markt waar andere verkopers van afhankelijk zijn. Google bepaalt de aandacht die uitgevers krijgen in zoekresultaten. En op elke Android telefoon zit verplichte Google apps.
De reuzen hebben inmiddels zoveel data, dat ze bedreigende startups snel spotten en makkelijk opkopen.
3. Addictive
En natuurlijk weten we het allemaal, smartphones lijken de nieuwe sigaretten te worden. Voor velen zijn ze in ieder geval net zo verslavend. Zeker onder tieners wordt dit probleem steeds serieuzer (NRC: Aandeelhouders Apple bezorgd over smartphoneverslaving).
4. Damaging Democracy
Maar digitale technologieën kunnen niet alleen slecht zijn voor onze gezondheid. Ze kunnen ook ongezond zijn voor onze democratie, bijvoorbeeld door filterbubbels, nepnieuws en YouTube-filmpjes van extremisten.
Kortom: on-the-grid of off-the-grid? Binnenkort een existentiële vraag.